Zachwyt i opad szczęki – Arabia Saudyjska kusi turystów. Ale czy ktoś skorzysta?

„Arabia Saudyjska otwiera się na turystów”, „Arabia Saudyjska zaprasza turystów po raz pierwszy w historii”, „Na wakacje do Arabii Saudyjskiej? Kraj otwiera się na turystykę” – w ciągu zaledwie kilku dni ten temat, pod różnymi tytułami pojawił się niemal we wszystkich dużych mediach w Polsce i na świecie.

I trudno się dziwić, bo do tej pory zamknięte królestwo podglądaliśmy niemal przez dziurkę od klucza. Mimo, że rocznie odwiedza je blisko 17,7 mln zagranicznych turystów, to są to głównie muzułmanie podróżujący do Mekki w ramach pielgrzymki. Z innej strony mogliśmy więc poznać ten kraj jedynie dzięki nielicznym relacjom tych, którym jednak udało się ją odwiedzić, przez pryzmat reportaży o Polakach, którzy zdecydowali się przeprowadzić do Arabii Saudyjskiej i w oparciu o setki typowo newsowych informacji, które krążą wokół polityki, religii, a także rygorystycznych zasad dotyczących społeczeństwa i praw człowieka.

Teraz Arabia Saudyjska otwiera swoje podwoje i zamierza przyciągnąć rzesze zagranicznych turystów. I ma na to swoje sposoby.

1. Wprowadza wizy turystyczne

Umówmy się, bez tego ani rusz. Chociaż Arabia Saudyjska na różne sposoby przygotowywała się do wpuszczenia turystów i ochoczo informowała o tym świat, wciąż brakowało najważniejszego elementu układanki. W dodatku termin wprowadzenia wiz turystycznych notorycznie przesuwano – pierwotnie taka opcja miała pojawić się już w kwietniu zeszłego roku. Nic więc dziwnego, że gdy kilka dni temu wszystko wskazywało, że wizy faktycznie będą wreszcie dostępne, podaliśmy wam tę informację bardzo ostrożnie i z pewnym sceptycyzmem. Dopiero dobę później informacje się potwierdziły i z radością mogliśmy napisać, że tym razem wizy turystyczne do Arabii Saudyjskiej dla obywateli 49 krajów świata stały się faktem. Co ważne, o wizę można aplikować nie tylko w ambasadach, ale także przez internet – a to zawsze jest miłe ułatwienie.

Według danych Arabian Travel Market – jednych z największych i najważniejszych targów turystycznych na Bliskim Wschodzie – Arabia Saudyjska może dzięki temu zwiększyć liczbę zagranicznych turystów do 23,3 mln osób rocznie w 2023 roku.

Tylko czy w ogóle będzie tam co robić? Na to wygląda, bo oprócz wiz królestwo…

2. … buduje kurort i „najnowocześniejsze miasto świata”

To jeden z tych pomysłów, które dosłownie porażają rozmachem. Sami pomysłodawcy mówią o nim „najbardziej ambitny projekt świata”. Mega miasto – Neom, jakie ma powstać w Arabii Saudyjskiej do 2025 roku będzie 33 razy większe od Nowego Jorku, a kilometrami będzie ciągnąć się wzdłuż linii brzegowej. A to co z perspektywy turysty najważniejsze – jego częścią będą oczywiście liczne hotele, obiekty sportowe, parki rozrywki i największy na świecie ogród.

– To nie jest projekt dla konwencjonalnych inwestorów. To miejsce dla marzycieli, którzy chcą coś zmienić w świecie – mówił w ubiegłym roku o swoim pomyśle książę Mohammed bin Salman.

Według dostępnych informacji budowa pochłonie nawet 650 mld USD.

Pewnie pomyśleliście sobie, że co turystom i Saudyjczykom po super kurorcie, gdy na pięknych plażach i przy basenach luksusowych hoteli nie będzie można ani wystąpić w bikini ani okazywać czułości ani robić wielu innych, nie mile widzianych rzeczy w tym kraju.

Według zapewnień księcia, o to nie musicie się martwić, bo Arabia Saudyjska…

3. … liberalizuje prawo wobec turystów

Jednym z przykładów jest właśnie super innowacyjny projekt miasta Neom. Przy okazji opowiadania o nim, kontrowersyjny książę przyznał, że zamierza zliberalizować wiele istniejących przepisów.

– Blisko 60 proc. Saudyjczyków jest poniżej 30. roku życia. Szczerze mówiąc, szkoda marnować czas na walkę z ekstremistycznymi ideami. Możemy zmienić je już teraz – twierdził wtedy Mohammed bin Salman.

Zgodnie z zapowiedziami Neom ma być więc nowoczesne pod względem technologicznym, ale też społecznym. Będzie tu funkcjonować osobny system podatkowy, będzie zupełnie inne prawo i osobne regulacje dotyczące tylko danego obszaru. Na początku pojawiły się nawet spekulacje, że bezpośrednio do tego obszaru będzie można polecieć bez wizy, ale nigdy później nie powtórzono tej deklaracji.

To jednak dopiero za sześć lat. A co już teraz? Na razie próżno czekać na spektakularne zmiany, choć książę regularnie obiecuje kolejne z nich. Nie można jednak nie zauważyć choćby małych kroków, na które zdecydowała się Arabia Saudyjska. Na przykład początkowo mówiło się o tym, że nawet po wprowadzeniu wiz turystycznych, podróżniczki poniżej 25 roku życia, będą musiały przebywać na terenie królestwa w towarzystwie opiekuna – oczywiście mężczyzny. Według wszystkich zapowiedzi miały też mieć obowiązek zasłaniać włosy. Okazało się jednak, że żaden z tych zapisów nie został wprowadzony.

Zarówno kobiety jak i mężczyźni mogą więc przyjechać i zwiedzać prawie do woli, bowiem „najbardziej zamknięty kraj świata” właśnie…

4. … pokazuje, co ma najlepszego

A wbrew pozorom ma co pokazywać, bo w Arabii Saudyjskiej znajduje się pięć miejsc wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO – w tym historyczne miasto Dżudda czy Oaza Al-Ahsa. Możecie tu też zobaczyć wyścigi wielbłądów, posmakować orientalnej kuchni lub zobaczyć wiele opływających w niebywałe bogactwo i luksus hoteli.

W ubiegłym roku Arabia Saudyjska uznała też, że czas wykorzystać potencjał jaki kryje ich kraj i stworzyć „drugą Petrę”. Chodzi o miasto Mada’in Salih i region Al-Ula, w których okolicach zachowały się ruiny starożytnego miasta Hegra. Na jego terenie można znaleźć blisko setkę grobowców królewskich. Przy sporej strefie archeologicznej, która także jest wpisana na listę UNESCO ma powstać centrum turystyczne, w którym nie zabraknie absolutnie niczego. Za tę część odpowiadają bowiem specjaliści z Francji – mają stworzyć muzea, transport, plan ochrony przyrody, przeprowadzić szkolenia, wybudować hotele i wyeksponować wykopaliska. Koszt takiej inwestycji? Według szacunków 20 mld USD.

Co ciekawe przedstawiciele Arabii Saudyjskiej chcieliby do 2030 roku zwiększyć liczbę zabytków wpisanych na listę UNESCO dwukrotnie. Plany są więc ambitne, a pracy w bród. Dodatkowo na projekty związane z kulturą i rozrywką, które mają zwiększyć atrakcyjność królestwa w ramach wielkiej inwestycji TheVision2030, władza przeznaczy 64 mld USD.

W Arabii Saudyjskiej powstaje też Jeddah Tower – najwyższy budynek na świecie, który gdy już będzie gotowy zdeklasuje Burdż  Chalifa w Dubaju.  Wieża ma mieć 1000 metrów wysokości i zajmie 530 tys. mkw. Koszt budowy? Około 20 mld USD.

Ale to nie wszystko. Kilkanaście dni temu Arabia Saudyjska rozpoczęła pierwszą w historii kampanię promocyjną dla zagranicznych turystów. Akcja zatytułowana „Where in the world” pokazuje niezwykłe miejsca, których prawdopodobnie nie spodziewalibyście się zobaczyć w Arabii Saudyjskiej. W ten sposobów królestwo chciało pokazać, że jest zupełnie inne niż mogłoby się wydawać.

Przy okazji kampanii potrzebni byli jednak ludzie, którzy zaniosą nowiny światu. I prawdopodobnie właśnie dlatego Arabia Saudyjska…

5. … rozpieszcza influencerów

Choć bez wątpienia Arabia Saudyjska jest jednym z najbardziej konserwatywnych krajów na świecie, najwyraźniej doskonale wie, jaką moc ma Instagram. Już kilka miesięcy temu na zaproszenie rodziny królewskiej do Arabii Saudyjskiej zjechało się wielu instagramerów, blogerów czy szeroko rozumianych influencerów z całego świata, którzy związani są z tematyką podróży.

Większość z nich użyczyło królestwu swoich gigantycznych zasięgów (sięgających setek tysięcy fanów). Zachwalili oni kraj, pisząc wręcz poematy na temat gościnności Saudyjczyków, luksusowych hoteli, w których spędzali czas, pięknych krajobrazów, które mieli okazje podziwiać i całej tej orientalnej, ekskluzywnej otoczki, która jest charakterystyczna dla krajów Zatoki Perskiej.

Teraz, gdy Arabia Saudyjska oficjalnie otworzyła swoje granice dla turystów, na gali z okazji tego historycznego wydarzenia znów nie zabrakło znanych osób z instagramowego świata. Widać więc, że królestwo wie co to znaczy dobry PR i zamierza konsekwentnie pokazywać się od najlepszej strony za pośrednictwem tych, którzy dziś w dużej mierze kształtują podróżnicze trendy.

***

Jednak abstrahując od polityki, etyki i wielu innych moralnych dylematów, które w komentarzach podnosi wielu internautów – bo te każdy musi ocenić w zgodzie z własnym sumieniem – nie można zapominać, że mimo „otwarcia się na turystów” wciąż nie brakuje rzeczy, które mogą wam się nie spodobać. Przede wszystkim wbrew zapowiedziom wiza turystyczna wcale nie jest tania. Jej koszt wynosi 440 SAR, czyli ok. 471 PLN plus VAT. Do tego dochodzi jeszcze koszt ubezpieczenia medycznego certyfikowanego przez królestwo.

Warto też pamiętać, że kobiety co prawda mogą podróżować bez „opiekuna” i nie muszą zakrywać włosów, ale i tak mają ubierać się skromnie – co jest pojęciem względnym. Na czas pobytu musicie także zapomnieć o wszelkich napojach wyskokowych. Jeśli lubicie uczcić udany dzień, zimnym piwkiem czy kieliszkiem wina, lepiej wybierzcie inny kraj. Arabia Saudyjska utrzymała bowiem bezwzględną prohibicję – i oczywiście dotyczy ona także turystów.

– Turyści znajdą w naszym kraju wystarczająco dużo innych atrakcji, którymi będą się mogli cieszyć – mówi Ahmed al-Khateeb, przewodniczący saudyjskiej Komisji Turystyki i Narodowego Dziedzictwa.

Zawiodą się też ci, którzy chcieliby przy okazji wizyty w Arabii Saudyjskiej odwiedzić najbardziej znane miejsca w królestwie – Mekkę i Medynę. Te, podobnie jak dotychczas będą dostępne jedynie dla wyznawców islamu.

A to zapewne tylko kilka z „drobnych” przeszkód, jakie napotkacie w swojej potencjalnej podróży. Czy więc znajdą się chętni, by przetrzeć podróżnicze szlaki w „najbardziej zamkniętym kraju świata”? Nie mam co do tego wątpliwości. Ale czy będzie ich wielu, a Arabia Saudyjska stanie się turystycznym hitem z kurortami, w których będziemy wygrzewać kości, gdy w Polsce szaleć będzie sroga zima? Czas pokaże.