Myśli konstruktorów samolotów stopniowo wykraczają poza wyznaczone granice. Od kilku lat regularnie pojawiają się nowe wizualizacje latających maszyn rodem z filmów science-fiction, które w przyszłości miałyby pozwolić na podziwianie ziemi z lotu ptaka bez konieczności wyglądania przez maleńkie okienko. W lipcu 2010 roku świat usłyszał o nowatorskim pomyśle inżynierów Airbusa. Podczas Międzynarodowych Targów Lotniczych w Farnborough zaprezentowano, jak przy obecnym tempie rozwoju technologicznego, może wyglądać transport lotniczy połowy XXI wieku. Eksperci z europejskiego konsorcjum konkurującego z amerykańskim Boeingiem dali się ponieść marzeniom i przedstawili bardzo ogólną koncepcję ekologicznego samolotu przyszłości, naszpikowanego innowacyjnymi rozwiązaniami.
Fot. airbus.com
Twórcy pomysłu mieli przede wszystkim na uwadze zmniejszenie oddziaływania lotnictwa na środowisko – zastosowane technologie miałyby ograniczać zużycie paliwa, emisję spalin, powstawanie odpadów i poziom hałasu. Według ekspertów Airbusa, niektóre systemy samolotu przyszłości mogłyby być zasilane przez ogniwa paliwowe, panele słoneczne czy nawet ciepło ciała ludzkiego. Zaprezentowana komputerowa wizualizacja projektu przestawiała maszynę wyposażoną w ściany, które jednym przyciskiem można zamienić w przezroczyste panele. Twórcom rewolucyjnej koncepcji zamarzyła się też podłoga pozwalająca na podziwianie terenów, nad którymi się przelatuje. Pomysł był niewątpliwie ciekawy, jednak inżynierowie lotnictwa nie wyjaśnili, gdzie w przezroczystym samolocie zostaną ukryte luki bagażowe, systemy hydrauliczne itp.
Fot. airbus.com
Airbus zastrzegł, że przedstawiona wizja ma być tylko wyzwaniem dla naszej wyobraźni i prawdopodobnie nie wszystkie opisane technologie zostaną wykorzystane w konstrukcji rzeczywistej maszyny. Rok później, podczas targów lotniczych „Le Bourget” w Paryżu wiodący producent samolotów zaprezentował jednak kolejną wizualizację udoskonalonej maszyny. Projekt samolotu pasażerskiego przyszłości został uzupełniony m.in. o fotele masujące i inne innowacje, które będą miały wpływ na odczucia pasażerów na pokładzie (np. spersonalizowaną regulację temperatury). W futurystycznej koncepcji Airbusa przewidziano też holograficzne projektory, na których można prowadzić wideo rozmowy lub przeczytać informacje na temat mijanych miejsc.
Fot. airbus.com
Aeronautyka nieustannie wykorzystuje rozwiązania podpatrywane w naturze. Szkielet kadłuba futurystycznego samolotu zaprezentowanego w Paryżu przez inżynierów Airbusa miał być wzorowany na mechanice kości ptaków, co ma pozwolić na optymalizację wytrzymałości i elastyczności konstrukcji. Przedstawiono wizualizację projektu maszyny wyposażonej w membranę, dzięki której górna część kabiny mogłaby stać się niemalże w całości przezroczysta. Koncepcja przewiduje zastosowanie inteligentnych ścian kabiny, które będą kontrolowały temperaturę powietrza.
Fot. airbus.com
Nie jest pewne, czy kiedykolwiek koncept zostanie urzeczywistniony, jednak konstruktorzy z firmy Airbus szacują, że jego realizacja będzie możliwa dopiero około 2050 roku. Być może przyszłym pokoleniom inżynierów uda się zrealizować tę futurystyczną wizję. Na razie Airbus analizuje potencjał trójwymiarowego druku. Lotniczy gigant może się pochwalić wykorzystaniem drukarek 3D przy produkcji wybranych części do samolotów – w 2014 r. pierwsze takie komponenty zamontowano w niektórych testowych Airbusach A350. Jeśli wykorzystanie druku 3D stanie się normą w przemyśle lotniczym, magazyny części zamiennych okażą się zbędne, bo każdy potrzebny element będzie można szybko i tanio wydrukować.
Fot. airbus.com
Amerykańska Agencja Kosmiczna NASA pracuje natomiast nad innowacyjnym projektem Environmentally Responsible Aviation (ERA), którego celem jest stworzenie nowoczesnych samolotów pasażerskich spełniających restrykcyjne normy dotyczące emisji spalin. W badania zostali zaangażowani trzej giganci lotniczy – Boeing Company, Lockheed Martin oraz Northrop Grumman. Ich zespoły eksperckie chcą stworzyć samoloty, które zużywają o 50% mniej paliwa niż współczesne maszyny.
Naukowcy pracujący dla Boeinga od kilku lat rozwijają swój projekt Subsonic Ultra Green Aircraft Research (SUGAR). Jak wskazuje nazwa, amerykański koncern lotniczy, zbrojeniowy i kosmiczny prowadzi badania, których celem jest stworzenie poddźwiękowego, ekologicznego samolotu. Maszyna o roboczej nazwie SUGAR Volt będzie co najmniej częściowo zasilana energią elektryczną. Wąskokadłubowy górnopłat, wykonany w dużej części z materiałów kompozytowych, będzie wyposażony w długie, wąskie skrzydła. Rozwiązanie to pozwoli wystartować na krótszym dystansie i wygenerować mniej hałasu. Podczas oczekiwania na lotnisku skrzydła będą składane. Maszyna będzie korzystać z dwóch silników hybrydowych, spalając konwencjonalne paliwo lotnicze lub ekopaliwo jedynie podczas startu i lądowania. Natomiast podczas lotu na wysokości przelotowej samolot będzie korzystał z silnika elektrycznego zasilanego z ultralekkich akumulatorów. Na górnej części kadłuba i skrzydłach umieszczone zostaną panele słoneczne. SUGAR Volt będzie emitował o 70% mniej dwutlenku węgla i tlenków azotu w porównaniu do przeciętnego współczesnego samolotu. Boeing przewiduje, że maszyna mogłaby wejść do użytku między rokiem 2030 a 2035.
Fot. boeing.com
Choć wspólnym celem linii lotniczych jest ograniczenie zużycia paliwa, niespełnione marzenia o przezroczystej kabinie wciąż nie dają konstruktorom spać po nocach. Co jakiś czas w mediach słychać o kolejnych pomysłach na realizację wizji samolotu, który umożliwiłby oglądanie panoramicznych widoków podczas lotu. Założona w Bostonie przez grupę byłych inżynierów Airbusa, Boeinga i Gulfstreama firma Spike Aerospace, pracuje od pewnego czasu nad prywatnym odrzutowcem z dużymi panoramicznymi ekranami zamiast okien w części przeznaczonej dla pasażerów. Podczas lotu na wyświetlaczach wewnątrz kabiny będzie widoczny obraz rejestrowany na żywo przez kamery zainstalowane w kadłubie. Jeśli projekt zostanie zrealizowany, S-512 może być pierwszym pasażerskim samolotem od czasu wycofania ze służby Concorde’a, który będzie rozwijał prędkość przekraczającą barierę dźwięku. Taka maszyna byłaby w stanie przewieźć 18 osób z Londynu do Nowego Jorku w ciągu zaledwie 3-4 godzin. Niestety samolot ten nie jest przeznaczony dla linii lotniczych. Jeśli uda się zrealizować plan, pierwsze latające prototypy S-512 wzniosą się w powietrze już w 2018 roku i w podstawowej wersji będą kosztować około 80 milionów dolarów.
Fot. spikeaerospace.com
Wizja zastąpienia maleńkich okienek w samolotach panoramicznymi ekranami staje się coraz bardziej popularna. W maju 2014 r. paryskie biuro projektowe Technicon Design otrzymało główną nagrodę w konkursie International Yacht & Aviation Awards za projekt IXION, będący kolejną koncepcją prywatnego odrzutowca bez okien. W odróżnieniu od samolotu S-512 zaprojektowanego przez Spike Aerospace, koncepcja francuskiej firmy przewiduje elastyczne ekrany nie tylko na ścianach kabiny pasażerskiej, ale również na jej suficie. Podobnie jak w przypadku S-512, na wyświetlaczach o wysokiej rozdzielczości ma być prezentowany rzeczywisty obraz rejestrowany przez kamery zamontowane na zewnątrz maszyny.
Fot. technicondesign.com
Kilka dni temu świat obiegła informacja o kolejnej koncepcji samolotu bez okien. Brytyjska firma Centre for Process Innovation (CPI) pracuje nad maszyną wyposażoną w elastyczne interaktywne ekrany umieszczone na wewnętrznych ścianach kabiny i na suficie. Najnowszy projekt przewiduje wykorzystanie zmodyfikowanej technologii organicznych diod elektroluminescencyjnych (OLED), nad którą cały czas trwają prace. Elastyczne ekrany OLED o rozdzielczości 150 dpi mają wyświetlać na żywo panoramiczny obraz rejestrowany przez kilkadziesiąt kamer umieszczonych na zewnątrz samolotu. Technologia OLED pozwala na zakrzywienie powierzchni, dzięki czemu prezentowany obraz wydaje się bardziej przestrzenny w porównaniu do płaskiego ekranu. Zastosowanie specjalnej powłoki ochronnej ma wpływać na przedłużoną żywotność wyświetlaczy.
Fot. uk-cpi.com
Projekt przewiduje pokrycie boków kabiny pojedynczymi, niezależnymi ekranami o wysokości 50 cm. Dzięki temu każdy pasażer siedzący przy ścianie mógłby dostosować widok do własnych oczekiwań, a w razie konieczności konserwacji, wyświetlacze można wymieniać pojedynczo. Dotykowe ekrany OLED umieszczone w miejscu dawnych okien mogłyby spełniać funkcję systemu rozrywki. Oprócz widoku z kamer na wyświetlaczach będą pojawiać się różnego rodzaju informacje na temat mijanych miejsc czy warunków pogodowych. Dzięki ekranom, siedzący przy nich pasażerowie mogliby też oglądać filmy, korzystać z połączenia internetowego oraz zamawiać posiłki i napoje. Pozostali uczestnicy lotu mogliby natomiast używać ekranów zamontowanych w zagłówkach foteli. Wyświetlacze załoga będzie mogła przyciemnić lub wyłączyć, aby umożliwić pasażerom sen w trakcie długiego lotu.
Fot. uk-cpi.com
Brytyjska firma przekonuje, że ekrany panoramiczne zamiast okien nie są jedynie chwytem marketingowym, lecz ich wykorzystanie ma uzasadnienie ekonomiczne. Okna umieszczone w płaszczyźnie kadłuba osłabiają konstrukcję samolotu, dlatego wymagają zastosowania wzmacniających podpór strukturalnych, które z kolei zwiększają ciężar maszyny. Jak twierdzą pomysłodawcy nowego projektu, wyeliminowanie okien pozwoliłoby nieco odciążyć samolot, co przełoży się na oszczędność paliwa. CPI szacuje, że za kilka lat koszty produkcji ekranów OLED znacznie spadną. Jak zapowiada Jon Helliwell, rzecznik prasowy CPI, innowacyjna technologia może wejść na rynek już za 10 lat.
Fot. uk-cpi.com
Pozostaje pytanie: czy ludzie będą chcieli latać „przezroczystymi” samolotami? Pomysł jest niewątpliwie efektowny, jednak w praktyce sztuczne światło emitowane przez ekrany OLED może być na dłuższą metę bardzo uciążliwe. Prawdopodobnie brak naturalnego oświetlenia nie wszystkim pasażerom przypadnie do gustu. Po kilku godzinach nasze oczy będą zmęczone oglądaniem jasnych chmur na ogromnych ekranach. Ponadto przestrzeń widoczna na panoramicznych wyświetlaczach może okazać się zbyt przytłaczająca dla osób odczuwających lęk przed lataniem. Być może linie lotnicze zaczną wykorzystywać ekrany na ścianach jako dodatkową powierzchnię reklamową, co również wpłynie na nasze wrażenia podczas lotu.
Czy nie czulibyście się nieswojo ze świadomością, że samolot nie ma okien? Wyobraźmy sobie kilkunastogodzinny lot międzykontynentalny, podczas którego ekran współpasażera świeci nam w oczy, gdy akurat chcemy uciąć sobie małą drzemkę… i jak tu dojść do kompromisu? Albo zastanówmy się, czy w razie problemów technicznych z wyświetlaczem wytrzymamy kilkanaście godzin nie widząc, co się dzieje na zewnątrz? Konstrukcja maszyny pozbawionej okien może będzie mocniejsza, ale w skrajnej sytuacji – w razie awarii wszystkich ekranów – wszyscy pasażerowie będą musieli siedzieć w zamkniętej metalowej puszce.
Całkowite zastąpienie okien ekranami jest raczej mało realne. Może koncerny lotnicze powinny raczej skupić się na doskonaleniu konstrukcji skrzydeł i testowaniu nowych silników w celu optymalizowania zużycia paliwa i zwiększenia prędkości lotu? Jaka jest Wasza wizja przyszłości podniebnych podróży?
