Planujesz podróż zagraniczną z dzieckiem? Pamiętaj o przepisach i niezbędnych dokumentach!

Do naszej redakcji trafiają rozmaite pytania, dotyczące wszelkich aspektów związanych z podróżowaniem. W okresie wakacyjnym oraz ferii zimowych wiele osób nurtuje pytanie: „co z wyjazdami zagranicznymi, na które chcemy udać się z dziećmi?”.

Czy istnieją specjalne przepisy, regulujące takie wyjazdy? Czy możemy wysłać nasze dziecko za granicę pod opieką babci? Czy obca osoba może być jedynym towarzyszem i opiekunem podczas podróży samolotem? Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Wyjazd z rodzicami

Czas na wytęsknione wakacje lub ferie zimowe – ruszamy poza Polskę! Bilety lotnicze kupione, nasze dziecko nie może się doczekać wyjazdu. Czy musimy o czymś pamiętać?

Jeszcze kilka lat temu mogliśmy mieć (jako rodzice) wpisane nasze dzieci do paszportu. Dzięki temu nie było potrzeby w większości „typowych” przypadków wyrabiania dodatkowego dokumentu podróżnego dla dziecka. Ale od 26 czerwca 2012 r. dzieci muszą posiadać swój własny paszport – tym samym straciły ważność wpisy dzieci do paszportów rodziców (wpisane przed 28 sierpnia 2006 r.).

Co to oznacza dla rodziców? Wszystkie dzieci przy przekraczaniu granicy muszą posiadać własny dokument podróżny.

Zmiana ta była konsekwencją przepisów wprowadzonych jeszcze w sierpniu 2006 r. – od tego czasu stosowana była zasada: „jedna osoba, jeden paszport”, nie uwzględniająca możliwości wpisania dziecka do paszportu rodzica.

W przypadku, w którym nasze dziecko (osoba niepełnoletnia) będzie podróżować pod opieką rodziców, nie musimy przygotowywać żadnych dodatkowych dokumentów. Jedynym wyjątkiem jest wspomniany dokument podróżny dla dziecka, którym jest – w zależności od kierunku podróży – ważny paszport lub dowód osobisty.

Dzieci przekraczające granicę obowiązują takie same zasady jak dorosłych, należy więc pamiętać o ewentualnych wizach do krajów, które wymagają tego od osób chcących udać się na ich terytorium.

Fot. FamVeld, shutterstock

Po co dokument podróżny w ramach Unii Europejskiej?

Pamiętajmy, że obecność danego kraju w strefie Schengen nie oznacza, że nie możemy zostać wylegitymowani podczas rutynowej kontroli. W przypadku braku dokumentów podczas takiej kontroli wyjazd z dzieckiem na narty do Austrii, na ferie do Włoch czy na weekendowe zwiedzanie Rzymu może się mocno skomplikować.

Gdzie w Europie wystarczy nam dowód, a w jakich przypadkach dokumentem podróżnym musi być paszport? Przydatne mogą być informacje (w języku polskim) zawarte na stronach instytucji europejskich.

Wyjazd tylko z matką lub ojcem

Tutaj sprawa się nieco komplikuje. W myśl Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Oznacza to, że w przypadku, w którym dziecko ma wyjechać za granicę tylko z matką lub tylko z ojcem – nie ma potrzeby sporządzania dodatkowych dokumentów. Ale uwaga – wyżej wymieniona zasada nie obowiązuje, jeżeli rodzice nie pozostają w związku małżeńskim bądź matka lub ojciec zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej. W takim przypadku decyzja o wyjeździe musi być decyzją wspólną.

W sprawach spornych (przykład: jeden z rodziców chce wyjechać z niepełnoletnim na zagraniczne wakacje, a drugi się nie zgadza) każdy z rodziców może zwrócić się do wydziału rodzinnego i nieletnich sądu rejonowego z wnioskiem o rozstrzygnięcie w istotnej sprawie dziecka.

I to sąd wyrazi ewentualną zgodę na wyjazd zagraniczny.

Fot. Nadya Eugene, shutterstock

Wyjazd z innym członkiem rodziny (babcią, ciocią, kuzynem)

Jak to wygląda w przypadku, gdy nasze dziecko chcemy wysłać na zagraniczny wyjazd pod opieką wskazanej osoby dorosłej z rodziny, na przykład: babci, kuzynki lub wujka? Tutaj sprawa jest prosta: oboje rodzice dziecka muszą udzielić takiej zgody. I zgoda ta powinna mieć formę pisemną, potwierdzoną u notariusza.

Dlaczego jest to tak istotne? Cóż, żyjemy w czasach, w których relacje między poszczególnymi członkami rodziny mogą się rozmaicie kształtować. I – pisząc wprost – owa zgoda jest „bezpiecznikiem” dla wszystkich stron: my, jako rodzice, potwierdzamy naszą wolę i zgodę na wyjazd naszego dziecka… a babcia, ciocia czy kuzyn nie będą ewentualnie posądzeni o jego uprowadzenie.

Fot. Olena Yakobchuk, shutterstock

Wyjazd z obcą (dorosłą) osobą

A co w przypadku, gdy zechcemy nasze niepełnoletnie dziecko wysłać za granicę pod opieką osoby nie należącej do rodziny? Niezależnie od tego, czy jest to krótki wyjazd, czy dłuższy pobyt, niezbędna będzie pisemna zgoda na wyjazd, potwierdzona u notariusza. Tutaj nie ma mowy o podróży naszego dziecka bez tego typu dokumentu.

Co powinna zawierać zgoda na wyjazd?

Jakie dane i informacje powinny się znaleźć w pisemnej zgodzie na wyjazd dziecka, potwierdzonej u notariusza? Portal Lexagit wymienia następujące elementy:

• oznaczenie rodzica lub rodziców dziecka – ich imiona, nazwisko, numer PESEL;
• miejsce i datę sporządzenia;
• tytuł oświadczenia: „Zgoda na wyjazd małoletniego dziecka za granicę pod opieką drugiego z rodziców / pod opieką osoby trzeciej”;
• treść oświadczenia;
• podpis rodzica/rodziców złożony w obecności notariusza;
• potwierdzenie przez notariusza autentyczności podpisu/podpisów (klauzula notarialna);
• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (jako załącznik do oświadczenia).

Ile kosztuje poświadczenie notarialne podpisu?

– To nie są duże koszty. Precyzując: 20 PLN netto od podpisu rodzica – informuje kancelaria notarialna Magolan & Satora z Krakowa.

Całość powinna zostać przetłumaczona przez tłumacza przysięgłego na język kraju, do którego planujemy wysłać nasze dziecko.

Czy dokumenty są naprawdę niezbędne?

Tak. Oczywiście, może się zdarzyć, że nikt nie będzie żądać od nas (lub innych opiekunów) okazania tego typu oświadczenia.

Ale z drugiej strony: naprawdę chcielibyśmy narazić naszą kuzynkę lub babcię na stres, gdy na przykład przy przekraczaniu granicy Wielkiej Brytanii zostanie zapytana o dokument poświadczający zgodę rodziców na wyjazd z dzieckiem? W przypadku braku takiej zgody, to może być dopiero początek kłopotów…