„Za chwilę nie będzie czego oglądać”. Tym pięknym miejscom i zabytkom w Europie grozi zniszczenie
Europa to niezwykle zróżnicowany kontynent – na turystów czekają tysiące pięknych miejsc, krajobrazów, zabytków. Niestety, niektóre z nich są zapomniane, część obiektów niszczeje w zastraszającym tempie. Jeżeli nic się w tej materii nie zrobi, w przyszłości z wielu cudownych miejsc zostaną tylko gruzy.
Europa Nostra, czyli federacja stowarzyszeń na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Europy, głośno mówi o tym, aby ratować zagrożone zabytki i miejsca. W ramach programu „7 najbardziej zagrożonych” (wybieranej z listy 14 propozycji, przygotowanych przez międzynarodową komisję) próbuje mobilizować polityków, władze oraz inne organizacje do działania.
Do dzieła!
Organizacja co dwa lata publikuje listę dóbr, które są szczególnie zagrożone. Światło dziennie ujrzało właśnie zestawienie 12 obiektów i miejsc, z których zostanie wybrana finałowa 7.
Na liście znajduje się m.in. historyczne centrum miasta Gjirokastra w Albanii, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2005 r.
Spośród 615 zabytków w historycznym centrum miasta, 169 jest w stanie zagrażającym zawaleniem. Dodatkowo władze miasta zatwierdziły kontrowersyjny projekt obwodnicy, który może jeszcze bardziej mieć wpływ na strukturalną i wizualną integralność centrum Gjirokastry, zwanej miastem-muzeum.
Fot. Leszek Czerwonka, shutterstock
Innym miejscem, które zostało wybrane przez Europa Nostra jako jedno z najbardziej zagrożonych popadnięciem w ruinę, jest Buzłudża. Monument na szczycie góry Hadżi Dimityr (Buzłudża) jest uznawany za jeden z najpiękniejszych opuszczonych zabytków w Europie. Niestety, z racji faktu, iż był symbolem komunizmu, nikt nie kwapi się do jego renowacji.
W efekcie obiekt niszczeje w zastraszającym tempie, wandale systematycznie dewastują wnętrze, a turyści mają (jeszcze) okazję do zrobienia niesamowitych zdjęć. Pytanie, jak długo?
Fot. Collage / Damian Pankowiec, Eva Mencnerova, shutterstock
Na listę trafił też niesamowity zamek Sammezzano, który został wybudowany w Toskanii. Niegdyś pełna przepychu rezydencja, potem luksusowy hotel… a obecnie opuszczony obiekt, który grozi zawaleniem. Zamek posiada 365 pokoi, po jednym na każdy dzień w roku. Każdy z nich jest inny.
Styl mauretański, który dominuje we wnętrzu zamku, może przyprawić o zawrót głowy. Feeria barw, szczegóły architektoniczne – to wszystko jest perełką, którą warto odrestaurować. Według Europa Nostra, brak dalszych działań spowoduje nieodwracalne zmiany, a w efekcie cały obiekt popadnie w ruinę.
Fot. Reflex Life, shutterstock
Pilnych działań wymaga również słynne kasyno w rumuńskiej Konstancy. Otwarte ponad 100 lat temu, było jednym z najbardziej charakterystycznych miejsc w nadmorskim kurorcie. Obecnie budynek niszczeje, nawet z bliska widać uszkodzenia, powybijane okna, zardzewiałe poręcze. Swoje zrobiła też natura – burze morskie i wiatry.
Turyści, którzy licznie odwiedzają okolice kasyna, robiąc zdjęcia – muszą zdawać sobie sprawę z tego, że w każdym momencie może zawalić się dach budynku. Perełka Rumunii, będąca niegdyś wizytówką brzegu Morza Czarnego, pilnie domaga się renowacji.
Fot. fotoseba, shutterstock
Europa Nostra zwraca także uwagę na katastrofalny stan miejsca, które jest odwiedzane przez turystów spragnionych obejrzenia największego drewnianego budynku w Europie (i drugiego co do wielkości na świecie). Prinkipo, położony na należących do Turcji Wyspach Książęcych, w pobliżu Stambułu – w przeszłości funkcjonował jako sierociniec. Niestety, po jego zamknięciu, niszczeje w szybkim tempie.
Niekorzystne warunki pogodowe (oraz uszkodzenia, których dokonał pożar) mogą spowodować, że niedługo nie będzie powodu – oprócz zwiedzana katedry i cerkwi – aby wybrać się na wyspę Büyükada.
Fot. oguzhanozcan, shutterstock
Zestawienie
Jak wygląda pełna lista zagrożonych miejsc według Europa Nostra?
- post-bizantyjskie kościoły w Voskopoja i Vithkuqi, Albania
- historyczne centrum Wiednia, Austria
- zakład przeróbki węgla w Beringen, Belgia
- monument Buzłudża, Bułgaria
- kolejki linowe w Cziatura, Gruzja
- zamek Sammezzano, Włochy
- centrum Gjirokastra, Albania
- kasyno w Konstancy, Rumunia
- prehistoryczne rysunki naskalne, prowincja Kadyks, Hiszpania
- drewniany budynek Prinkipo, Turcja
- fabryka Grimsby Ice Factory, Wielka Brytania
- kompleks monastyrów Dawit Garedża, Gruzja
Pozostaje mieć nadzieję, że wszystkie te miejsca zostaną należycie objęte opieką konserwatorską – tak, aby zachować je w dobrym stanie nie tylko dla nas, ale i dla przyszłych pokoleń.
