Przyszłość 30 lotnisk w Europie jest zagrożona, a lista jest dłuższa. Powód? Nie koszty, ale… pogoda

Samoloty każdego roku przewożą niemal połowę światowej populacji. Niestety wiele portów lotniczych było budowanych lata temu, a to oznacza, że dziś stają przed poważnymi wyzwaniami. I nie chodzi wyłącznie o przepustowość, która jest najczęściej poruszanym problemem, ale też starcie z… globalnym ociepleniem.

Zagrożone lotniska

Niejednokrotnie lotniska były budowane w pobliżu wybrzeży morskich czy ujścia rzek – po to, żeby ograniczyć uciążliwość dla mieszkańców danego regionu i unikać naturalnych przeszkód – jak chociażby gór. Z tego samego powodu wiele portów lotniczych ma stosunkowo krótkie pasy startowe lub zlokalizowane w trudnym terenie. Inne znowu ze względu na niskie położenie są bardziej narażone na burze. Kiedy je projektowano, nikt nie myślał o ekstremalnych temperaturach czy aż tak silnych huraganach.

Teraz eksperci wykazują szereg zagrożeń i zmian, jakich władze lotnisk powinny dokonać, by minimalizować skutki zmian klimatycznych i nie tracić pieniędzy przez kapryśną pogodę. Utrzymanie przemysłu lotniczego na wysokim poziomie wymaga jednak ogromnych inwestycji.

– Lotniska dobrze rozumieją, że zmiana klimatu może mieć dalekosiężne skutki, ale wiedzą też, że w tej chwili nie są na nie odporne – powiedziała Angela Gittens, dyrektor generalna w siedzibie Międzynarodowego Centrum Rynku Lotniskowego w Montrealu w rozmowie z The Independent.

Problemem jest chociażby wzrastający poziom wód. Naukowcy przewidują, że jeszcze w tym stuleciu wody podniosą się o ok. 2 metry. Specjaliści z branży lotniczej od razu zauważyli, że nawet dużo mniejsza zmiana może znacznie wpłynąć na funkcjonowanie portów – głównie ze względu na zalewanie dróg startowych i terminali.

Już w 2009 roku raport stworzony przez Eurocontrol, brukselską agencję koordynującą zarządzanie ruchem lotniczym, wykazał, że problem w drastyczny sposób może dotyczyć nawet 30 dużych, europejskich lotnisk.

Idą zmiany

Niektóre porty zdecydowały się jednak już rozpocząć inwestycje zgodne z nowym postrzeganiem klimatu i jego skutków. Urzędnicy z Hongkongu zapewniają na przykład, że projekt budowy trzeciego pasa na niedawno odzyskanych gruntach, zawiera już w sobie rozwiązania kłopotów z pogodą.

Przede wszystkim zostanie zbudowany na odpowiednio wysokim poziomie, może przetrwać potężne burze i ma specjalny system odwadniania na wypadek powodzi.

– W Norwegii około 20 spośród 45 państwowych portów lotniczych w kraju jest bardzo narażonych na potencjalne podwyższenie poziomu morza – powiedział Olav Mosvold Larsen, doradca ds. zmian klimatycznych w Avinor – firmie zarządzającej lotniskami.

To spowodowało, że przedsiębiorstwo zamierza budować wszystkie przyszłe pasy startowe co najmniej 7 metrów nad poziomem morza.

– Wzrost poziomu wód, sztormy i burze są dużo bardziej „palącym” problemem niż chociażby rosnąca temperatura –  powiedział Terence R. Thompson, starszy pracownik Instytutu Zarządzania i Logistyki w Wirginii, który badał powiązania między lotnictwem i zmianami klimatycznymi. – Lotnictwo to złożona, wielosegmentowa fabryka. To coś więcej niż problem z tym, że pas jest pod wodą. Jeśli piloci z powodu zalanej drogi nie wystartują, to wszystkie inne loty też mają opóźnienia. I skutek jest taki, że siatka połączeń zaczyna się plątać, nie tylko na tym jednym lotnisku – dodaje.

Jak nie woda, to upał…

Ale woda to nie jedyny kłopot. Wspomniana przez Thompson temperatura też potrafi nieźle namieszać w branży. Upał niejednokrotnie pokrzyżował plany przewoźników lotniczych, a naukowcy od zmian klimatycznych przekonują, że gorących dni z każdym rokiem będzie więcej.

– Betonowe płyty startowe na innych lotniskach mogłyby zapobiec skutkom skrajnych upałów, bo asfalt na płycie i parkingach może się stopić – powiedział Herbert Pumpel, współkierownik Światowej Organizacji Meteorologicznej.

W czerwcu tego roku upał stał się przyczyną uziemienia samolotów American Airlines w Phoenix, gdy temperatury sięgnęły niemal 50 stopni C.

– Ekstremalnie gorące dni to już dziś problem bardzo popularnych krajów – takich jak Kuwejt czy Indie. Samoloty nie odlatują, bo elektronika tego nie wytrzymuje. Nie można nawet przygotować kokpitu – opowiada kapitan Rajeev Bajpai, dyrektor generalny ds. operacji lotniczych w Air India.

A wysokie temperatury zmuszają też linie lotnicze do zmniejszenia obciążenia samolotu i przestawiania lotów na chłodniejsze godziny. Nie trudno sobie wyobrazić, że taka sytuacja może powodować ogromne problemy na lotniskach.

Badania przeprowadzone w dzienniku „Climatic Change” oparte na analizowaniu 19 największych lotnisk, wykazały ze od 10 do nawet 30 proc. wszystkich lotów w gorące dni wymaga ograniczenia wagi samolotu. Choć redukcja była pozornie mała – o około 4 proc., to jak zauważają eksperci, w praktyce oznacza to „wyproszenie” trzech pasażerów z niektórych lotów.

– To nie jest katastrofalna sprawa, ale nakłada koszty na cały system lotniczy – opowiada Ethan D. Coffel, główny autor badania. – Bliski Wschód jest w tym temacie najtrudniejszy, ma najgorętszą pogodę i wysoki odsetek lotów długodystansowych, które zazwyczaj startują mając obciążenie bliskie maksymalnego poziomu – tłumaczy.

Eksperci zaznaczają jednak, że to co dziś jest problemem Bliskiego Wschodu, w najbliższych latach może stać się kłopotliwe także w klimacie umiarkowanym.