Podróż pastora Josepha Wolffa do Buchary zajęła mu 28 tygodni, nam ledwie kilka dni, ale i tak jest o czym pisać:
1. Formalności
Wiza na 8 -15 dni kosztuje 70 USD i wyrabia się w Ambasadzie w Warszawie w trakcie jednego dnia. Potrzebny jest też Letter of inivitation, polecamy StanTours, kosztuje 40 USD/32EUR - szybko i sprawnie. Warto też rozważyć sposób, z którym się spóźniliśmy: CouchSurfing, jeżeli odpowiednio wcześnie nawiążemy kontakty, jest szansa na uzyskanie zaproszenia od osoby fizycznej, niektórzy nawet sami proponują to na swoim profilu.
W trakcie pobytu jesteśmy zobligowani do rejestracji, meldunku, w każdym miejscu, w którym przebywamy więcej niż 72 godziny, co do zasady zrobi to za nas hotel i dostaniemy potwierdzenie, które może być sprawdzane. Nam nikt nie sprawdzał.
2. Termin, klimat
Byliśmy 29.06 - 11.07.2012 r. Brno - Moskwa- Taszkient oczywiście za 670 pln w 2 strony. Z jednej strony temperatura dochodziła do 38 stopni w cieniu, z drugiej w Khivie byliśmy chyba jedynymi turystami, więc ceny faktycznie niskie. Jest to klimat suchy, więc nie jest aż tak uciążliwy jak zeszłoroczne 35 stopni w Szanghaju.
3. Waluta
Zgodnie z poradami z forum, tylko czarny rynek! Na lotnisku kurs 1 USD do SOM to 1900, obsługa lotniska proponuje 2100, pierwszy taksówkarz 2400. Wszystkich ich należy zbyć. Na dworcu w Taszkiencie kurs to 2850, najwyższy był w Bucharze 2860, natomiast w Samarkandzie, Khivie i Nukusie 2800. Wymiana na czarnym rynku jest bardzo przyjemna, choć w czasie pierwszej mieliśmy spore obawy. Nigdy nas nie oszukano, nawet na tysiąc somów. Pamiętajmy, że popularny banknot tutejszy to właśnie 1000, za który kupimy butelkę wody. Gdy wymieniamy 400 dolarów, dostaniemy ponad 1 mln i całą siatę banknotów
Na zdjęciu kasa na drobne wydatki:
4. Bezpieczeństwo
Jeżeli ktoś napisał, że Uzbekistan jest najbezpieczniejszy w regionie, to nawet gdyby leżał w Europie, to też by miał rację. Ani przez moment, nie poczuliśmy się niebezpiecznie, a jedyne zagrożenie to poobijanie głowy, jest dość nisko albo my jesteśmy za wysocy. Ludzie są przemili, wszyscy zagadują skąd jesteśmy i mądrze kiwają głową 'aa, euro, czempionszip'. Wypytują o wszystko, są szczerze ciekawi. Bez rosyjskiego też daliśmy radę im wytłumaczyć, że u nas w wieku 21 lat nie jest popularne wychodzenie za mąż.
5. Zwyczaje, religia.
Islam. Bardzo jednak zliberalizowany. Kobiety chodzą z odsłoniętymi twarzami, choć jadają osobno. Gdy widzą, że turysta wybaczą wiele. Poznany Uzbek opowiadał nam, że jego żona przedstawili mu rodzice na 3 tygodnie przed ślubem i musiał za nią zapłacić jej rodzicom 4 mln SOM. Popularnym zwyczajem Uzbeków jest siedzenie na ławce i obserwowanie życia, w tym oczywiście zagadywanie inostrońców. Tutaj zostaliśmy zaproszeni przez robotników na obiad:
6. Transport
Możliwości jest naprawdę sporo, z wyjątkiem trasy Buchara - Urgencz. Na początku niewiarygodna dla mnie rzecz. Bilety na samolot należy kupować na lotnisku albo w w popularnych Aviakassach! W erze tanich linii to brzmi dziwnie, ale ceny były dwukrotnie niższe niż np. na tripsta.pl. Lot Nukus-Taszkient kosztował jakieś 120000 SOM. Po kolei jednak:
Taszkient - Samarkanda: my pociąg Sharq za 22000 SOM, polecamy. Shared taxi 40000 SOM. Najnowszy pociąg (na zdjęciu) Afrosiob - 60000-80000 SOM, polecany przez obsługę lotniska, jedzie trochę szybciej, jest klimatyzowany, ale te 4 godziny można wytrzymać w Sharq.
Samarkanda - Buchara: pociąg Sharq za 18000 SOM, jedzie 3 godziny.
Buchara - Urgencz/Khiva: największa zagadka logistyczna, zapytani Uzbekowie tylko pokazywali, jak wyskakują w powietrze i tłumaczyli, że nie ma drogi. Cóż, jest to prawie prawda. 150 km ubitej nawierzchni, z wielkimi dziurami, każdy jedzie jak chce - droga międzynarodowa na Kazachstan. Jeżeli ktokolwiek spróbuje Wam powiedzieć, że pokona trasę Buchara - Urgencz w 4 godziny, a tak mówili, to on nie wie co mówi, my mieliśmy kierowcę rajdowego
, który pokonuje tą trasę 4 razy w tygodniu i zajęło to 7 godzin!5 osób, 100 dolarów za maszynę. Co prawda, jechaliśmy Damasem i przez pierwsze 200 km to Nexie i Lacetti nas mijały, ale później nasz zawodowiec pokazał klasę i mijał wszystko. Trzęsło niemiłosiernie i w skok w dal też pograliśmy. Co parę kilometrów, samochody bez kół, autobusy rozwalone. Nie mam pojęcia jak tam karetki dojeżdżają, ale chyba po prostu tam wypadków nie ma, bo być ich nie może. Odnośnie autobusów, to są na trasie Taszkient - Nukus, jedzie się z 20 godzin, tylko np. w Bucharze już nie ma miejsca, więc zostaje tylko taxi.
W Khivie się dowiedzieliśmy, że optymalnie jest pojechać pociągiem z przesiadką w Navoi, czasowo wychodzi dłużej, ale można spać.
Na trasie nie ma problemu z toaletą, jak nam wyjaśnił kierowca, jest wszędzie
Urgencz - Khiva: są trolejbusy za śmieszne pieniądze, jako atrakcja można potraktować.
Khiva - fortece i Nukus: jeżeli ktoś chce zobaczyć okoliczne fortece to jedynie taxi, do Nukus można dojechać z przesiadką w Urgenczu, my za fortece i Nukus daliśmy 100 dolarów, 5 osób, oczywiście Damas.
Nukus - Moynak: taksówki liczą sobie od 80 dolarów, dlatego polecamy autobus za 6500 SOM, odjeżdża o 9 rano, jeżeli chce się siedzieć to godzina 8 jest stosowna, wraca z Moynaku o 15, natomiast godzina 14 już nie wystarcza na siedzenie
Nukus - Taszkient: znowu cała plejada możliwości od taxi za 70000 SOM, samolot 120000 SOM, autobus 30000 SOM, po pociąg. Ceny pociągu bardzo zróżnicowane
I tak:3 klasa, z koniecznym ubezpieczeniem - 35000
2 klasa, plackartny - 50000
1 klasa, kupiejny - 75000
VIP klasa, 2 osobowe przedziały z TV - 139000
Wybraliśmy pierwszą klasę i to był dobry wybór. Pociąg pomimo 25 wagonów, był pełen. Podróż zajmuje 20 godzin. Pościel, klima, pełna kultura.
7. Zwiedzanie
Wstępy wszędzie płatne. W teorii. Często wystarczy obejść zabytek by wejść za darmo albo przyjść np. po 18. Nawet jeśli ceny są podane to i tak można negocjować, a hasłem zniżkowym jest 'studenty z bolszy'. A już na pewno przegięciem jest 13000 za wejście na Registon w Samarkandzie. Miejscowi płacą bodajże 3000. Tak samo w Khivie, turyści 4000, miejscowy 400.
8. Noclegi
Poza sezonem i 4 osoby, a później 5 gwarantowało nam siłę negocjacyjną, i tak:
Samarkanda - Bahodir B&B za 6 usd/os
Bukhara - Malikjon B&B za 6 usd/os
Khiva - Arkanchi za 5 usd/os (absolutnie najlepszy hotel, klima, śniadania, bardzo schludnie)
Nukus - państwowy hotel Nukus, ceny niestety nie do negocjowania, podane w dolarach, na szczęście przeliczają po kursie oficjalnym, więc wychodzi jakieś 9 usd/os
Wszędzie płaciliśmy w SOM, bo tak było wygodniej.
Nie było żadnego problemu ze znalezieniem noclegu, w szczególności w Khivie, hotele puste.
9. Jedzenie
Bajka zupełna. W Bucharze obiad z deserem i piwem w najlepszej restauracji w mieście 15000 SOM
Wszędzie tanio i dobrze. Baranina na porządku dziennym. Jak nam przynosili jedną porcję, to najczęściej zamawialiśmy drugą, bo porcje nie za duże. Polecamy knajpę w pobliżu Akvaparku w Taszkiencie, jak się idzie od metra wzdłuż 'disneylandu' to po prawej stronie, prawie na rogu, za podwójny obiad (kotlet + ziemniaki + warzywka) 10000 SOM.
Nie było też praktycznie problemów żołądkowych, oprócz tych na własne życzenie.
Nic nie było nam po lodach z Samarkandy w pobliżu hotelu Bahodir, gdzie miejscowi kupują cały czas i ciągle jest kolejka.
Owoce oczywiście na bazarach, arbuz po 2000 SOM
10. Czy warto?
Bez cienia wątpliwości, warto.
