Cieszę się z możliwości podróżowania po świecie i wydaje mi się, w pełni z tego korzystam.
Ile razy jednak przekraczam granicę, jak jakaś mantra, powraca wspomnienie pierwszego
wyjazdu z własnym paszportem.
To forum budżetowego turysty a wyjazd w 1987 do Szwecji był budżetowy maksymalnie, więc - wybaczcie
wspomnienia.
Najczęściej odmienianym wówczas przez wszystkie przypadki słowem w prasie, radiu i telewizji była "Pieriestrojka" a niejaki "Walesa"
stał się na dobre bohaterem Europy.
Lista Przebojów Programu 3 PR rozkwitła w pełni i przeżywała swoje najlepsze lata ale szara rzeczywistość była naprawdę szara.
Byłem po IV roku studiów i właśnie się ożeniłem.
Owszem, miałem już pewne sukcesy.
Miesiąc temu udało mi się kupić telewizor, gdy komitet kolejkowy uznał zgodnie, że próbujący wepchać się osobnik
z legitymacją milicjanta nie znajdował się na liście stojących i ostatni (no, może prawie ostatni) egzemplarz
przypadł w udziale MNIE.
Cieszyła też niezmiernie meblościanka, zdobyta, gdy długo oczekujący na dostawę tłum powalił parkan
wokół sklepu meblowego a ja nie ległem przy tej okazji pokotem, jak część zmęczonych nocnym oczekiwaniem osób,
tylko szczęśliwie, jako jeden z pierwszych dobiegłem do okienka kasowego.
Tymczasem od kolegów z liceum, którzy w okresie stanu wojennego w taki lub inny sposób trafili na zachód dochodziły
wiadomości opisujące ich rzeczywistość żywo kontrastującą z naszą.
Paszportów w domu jeszcze nie można było mieć, ale ich otrzymanie nie było już tak niedosiężne jak jeszcze
kilka lat temu. Niestety, coraz bardziej widoczne stawało się to, że choć nasza władza byłaby skłonna w końcu
popuścić cugli to tak kusząca "zagranica" wcale nas nie chce.
Z nieznanych powodów kolega działający w samorządzie studenckim zaproponował mi wyjazd na praktykę w ramach
wymiany międzynarodowej.
Do Szwecji.
Nasze organizacje studenckie za wszelką cenę chciały być prawdziwe, samorządne i demokratyczne,
zgodnie z obowiązującymi trendami.
Nawiązanie współpracy z podobnymi im instytucjami za granicą zdawało się legitymizować te jak najbardziej pożądane
obecnie cechy.
Niewiele myśląc, chętnie przystałem na propozycję.
Wkrótce zostałem wyposażony w paszport ze stemplem "Służbowy" i z adnotacją, iż jego ważność upływa za 6 miesięcy.
Kolejka po wizę w szwedzkiej ambasadzie nie była taka straszna, jak opowiadano. Zostałem przyjęty w tym samym dniu,
w którym do niej trafiłem.
Uzbrojony w stosowne zaproszenie na praktykę w AB Sjobo Bruk nie spotkałem się też z odmową przyznania mi prawa
do odwiedzin w Królestwie Szwecji i szczęśliwie wróciłem z Warszawy do domu.
Powoli zaczęło mi świtać, dlaczego nikt inny nie złapał wcześniej tego, jak mi się wydawało, atrakcyjnego kąska.
PIENIĄDZE.
Bilet na prom tani nie był, ale w końcu bez przesady.
Gorzej z pobytem.
Z dokumentów, jakie do mnie w końcu dotarły od organizatorów praktyk wynikało, że wikt i opierunek trzeba sobie
na miejscu opłacić.
Dolarów kupować ani tym bardziej wywozić z Polski nie było wolno.
Na szczęście, wobec podróżujących służbowo, a praktyka studencka została tak sklasyfikowana, zastosowano pewne ulgi.
Już po kilku tygodniach starań, po dwóch podaniach i zdobyciu paru zaświadczeń otrzymałem zgodę na zakup
i wywóz 10 USD.
Kwota była znaczna, prawie cała moja miesięczna pensja na uczelni, gdzie właśnie rozpocząłem pracę.
Siła nabywcza na zachodzie Europy - podobnie jak dzisiaj, czyli będzie ze 30 zł III (IV?) RP.
Trzeba było sobie jakoś radzić.
Tata popełnił kiedyś przestępstwo karno-skarbowe przyjmując zapłatę za sprzedawane mieszkanie w dolarach.
Teraz znowu wkroczył na drogę występku, wręczając mi pochodzący z przestępstwa banknot pięćdziesięciodolarowy
ze słowami - "Masz, synu jakby co".
Nielegalne pieniądze ukryłem w bagażu. A było gdzie.
Ponieważ na obcej ziemi miałem przetrwać ok. 30 dni praktycznie bez wynalazku Fenicjan, zabrałem wszystko,
co trzeba do jedzenia, z nadzieją, że ze zdobyciem dachu nad głową jakoś sobie poradzę.
Najwięcej miejsca zajęło 15 bochenków chleba. Reszta była mniej kłopotliwa, ale i tak plecak i dwie walizy były
ciężkie jak nie wiem co.
Początkowo nie stanowiło to żadnego problemu - do pociągu zostałem odstawiony i zapakowany przez rodzinę.
Pierwsze kłopoty pojawiły się na peronie w Świnoujściu.
Zatem dotarłem do Świnoujścia.
Na chodniku stały dwie walizy wypełnione żarciem, jedna czerwona, druga czarna, a port był w zasięgu wzroku.
Złapałem je i ruszyłem w stronę terminala.
Ja ruszyłem ale one nie!
Plecak ze stelażem marki "Polsport" z zawartością podobną do reszty bagażu stanowił najwidoczniej nadbagaż.
Zostawiłem jedną walizkę, tą czerwoną, na chodniku a dwa pozostałe toboły przeniosłem dwadzieścia metrów dalej i
zawróciłem po resztę.
Potem wszystko powtórzyłem, dla odmiany najpierw zostawiając czarną. Żeby było sprawiedliwie.
Zauważyłem pewne zainteresowanie moją osobą wśród przechodniów i zrobiło mi się trochę wstyd.
Jednak ceny taksówek na pobliskim postoju były obliczone niestety na "turystów dewizowych" albo tzw. "powracających"
a propozycja zapłaty za kurs w złotówkach została przyjęta przeciągłym i milczącym spojrzeniem Pana Taksówkarza
podsumowanym stwierdzeniem: "eee, nie jadę...".
Po przebyciu kolejnych dwudziestu metrów postanowiłem trochę odegrać się na moich walizkach i zmęczony,
rozsiadłem się na nich.
Gdy tak regenerowałem nadwątlone siły, tępo gapiąc się na łunę właśnie zachodzącego Słońca - na jej tle pojawiło
się rozwiązanie walizkowego problemu.
Rudy jak marchewka nastolatek nadjeżdżał klekocząc źle przykręconym błotnikiem
roweru marki "Jubilat". Też taki miałem w domu, tylko trochę przerobiony, bo zawias w ramie rozleciał się
i trzeba było zespawać go na stałe. A zamiast słowa "Jubilat", umieściłem napis "Struś" - żeby rower był bardziej
charakterystyczny a co za tym idzie, mniej podatny na kradzież.
- Hej, kolego, chcesz zarobić parę złotych? Rowerzysta był na tyle zaskoczony propozycją, że zanim zastanowił się
czego od niego chcą i czy mu z tym po drodze, już prowadził rower z jedną walizą opartą o ramę a drugą,
podtrzymywaną przeze mnie - na bagażniku.
Gdy dochodziliśmy do budynku portowego, piegi na policzkach mojego towarzysza zniknęły. Czerwony ze zmęczenia
przyjął z zadowoleniem zapłatę i zniknął czym prędzej.
Podróż promem była rzeczą nową i jej perspektywa stwarzała coś w rodzaju tremy.
Jednak nie było czego się obawiać. Okazało się, że cała sztuka polegała na tym, żeby znaleźć sobie jakiś,
w miarę wygodny kąt, w którym możnaby pospać do rana.
Takich, jak ja, oszczędzających na kabinie było pełno, zatem nie czułem się zakłopotany.
Kręcąc się po pokładzie zawarłem znajomość z dwoma rówieśnikami.
Podróżowali wspólnie. W przeciwieństwie do mnie, byli pewni siebie oraz wiedzieli wszystko co i jak.
Nic dziwnego, przez Bałtyk pływali kilka razy w roku - ich rodzice pracowali w polskiej placówce dyplomatycznej.
Za ich namową wstąpiłem do pokładowego baru na kolację.
O mało nie skończyło się to całkowitym załamaniem mojego budżetu, już na starcie wyprawy.
Miałem jednak szczęście. Siedzącej obok pasażerce potrzebne były złotówki do wniesienia jakiejś urzędowej opłaty.
Ponieważ kantor pokładowy stosował zbójeckie kursy wymiany, zaproponowała mi odsprzedaż posiadanych koron.
Wczesnym rankiem wyokrętowałem się w Ystad.
Tym razem sytuacja była naprawdę poważa.
Wprawdzie odprawa celna przebiegła bezproblemowo, ale stojące znowu na chodniku walizy przyprawiały
o rozpacz. Do miasta, gdzie powinien być przystanek autobusowy kaaawał drogi.
Rozejrzałem się z nadzieją, czy nie nadciąga jakiś, tym razem szwedzki rowerzysta. Jednak wiadukt przede mną
pnący się dziesiątkami schodów w górę pozbawił mnie ostatnich złudzeń.
Gdy stosując wypróbowaną w Świnoujściu technikę "tam i z powrotem" mijałem pierwszy zakręt schodów, nagle,
ni stąd ni zowąd, wyrósł obok mnie jakiś dziwny człowieczek. Wystrojony w kusą, skórzaną kurteczkę, krawat
i przyklejony uśmieszek, bez bagażu, nie pasował do mijających mnie pasażerów promu.
- A witam, witam, idzie pan do miasta?, zwrócił się do mnie.
- Tak, potwierdziłem raczej oczywistą rzecz.
- A to świetnie, świetnie. Mogę pokazać którędy, zaoferował.
Jakby tego było mało, złapał za walizy.
Sapał, pocił się ale, pomimo moich obiekcji, taszczył wytrwale mój bagaż.
Nie tracił przy tym animuszu tylko nieustannie perorował, coraz to wypytując mnie o co się tylko dało:
skąd, dokąd, po co mi aż tyle bagażu, jak się podróżuje, itd. itd.
Szczęśliwy z powodu otrzymanej od losu niespodziewanej odsieczy, niewiele się zastanawiając, wdałem się
w rozmowę.
Droga do przystanku minęła nadspodziewanie szybko. Gdy walizki spoczęły obok ławki dla czekających
na autobus, mój nowy znajomy stwierdził, że czym prędzej musi się pożegnać, bo czeka go pilny telefon i
nieomal biegiem ruszył w swoją stronę.
Rozsiadłem się na ławce i delektując porannym słońcem, próbowałem poradzić sobie z wyrzutami sumienia.
Tak, stanowczo za mało wdzięczności okazałem za bezinteresowną i jakże cenną dla mnie pomoc.
Moje rozterki nie trwały długo.
Kilka minut później na przystanek zajechało wielkie, ciemnozielone Volvo. Zahamowało z piskiem opon.
Dwóch umundurowanych osiłków bez słowa zapakowało mnie i moje walizy do środka, trzeci, jeszcze gdy domykały
się drzwi auta dodał gazu. Samochód pochylając się na zakrętach pędził poza miasto ... |
].
