Fly4free.pl

GRUZJA

Witam ponownie. Tekst ten wyląduje na moim blogu, jednak główną grupą odbiorców jest grono forumowiczów Fly4Free, dlatego zamieszczę tu sporo praktycznych informacji na temat tego kraju.

Prolog:
W sylwestra miałem urodziny, i moja ukochana dziewczyna jako prezent postanowiła kupić jakąś wycieczkę zamiast rzeczy. Wspólnie ustalaliśmy kierunek, najpierw miał być Budapeszt na weekend, kombinowaliśmy czy pojechać tam autobusem czy polecieć WAW-BUD Wizzairem i z ciekawości sprawdziłem ceny na BUD-KUT. Były przyzwoite. Dobraliśmy do tego odpowiednie daty (aby nie tracić za wiele zajęć na uczelni) oraz powrót (do WAW) a także Polskiego Busa Wrocław-Kraków-Budapeszt.

Jako, że głównym celem wycieczki była Gruzja to zwiedzanie stolicy Węgier (a w zasadzie fotorelacje) zostawię na sam koniec, mimo ze chronologicznie powinna być najpierw.
Piątek, 04.03.2016

Nasz samolot:





Na lotnisko w Budapeszcie dotarliśmy jakieś 3 godziny przed odlotem, który był zaplanowany na 23:55. Po cichu miałem nadzieje na A321, niestety naszym samolotem okazał się zwykły A320 (przynajmniej w nowym malowaniu). Mam mocną awersję do Wizzair, umiejętnie ich unikałem przez dwa lata (ostatni mój lot z nimi był w lutym 2014) natomiast Asia z kolei nigdy jeszcze nie miała z nimi styczności. Budapeszt jest ich największą bazą dlatego spodziewałem się ścisłego przestrzegania chorego limitu bagażu (mocno ich powaliło z podziałem na SMALL/LARGE), dlatego też oboje spakowaliśmy się w małe plecaki które mieściły się w limitach, w praktyce jednak bezproblemowo przez gate przechodziły nawet standardowe walizki podręczne. Duży minus dla lotniska w Budapeszcie za tamtejsze piery lowcostowe/szopy z blachy falistej stojącej na gołej płycie lotniskowej, nie mają tak wielkiego ruchu żeby musieli szukać prowizorycznych rozwiązań jak np. w Lizbonie.

Lot trwał 3 godziny, w większości przespany bo nie pamiętam nawet żadnego komunikatu. W końcu poprzednią noc też mało spaliśmy, bo w zapchanym Polskim Busie o to ciężko.

Sobota, 05.03.2016

Różnica czasu między Gruzją a Europą to aż 3 godziny. Wylatując o północy, w Kutaisi wylądowaliśmy o 6 rano czasu miejscowego. Mieliśmy zamówiony transport z lotniska pod dowolny adres w Kutaisi (poprzez GeorgianBus), który w praktyce okazał się zwykłą taksówką. Cena: 4,5 lari od osoby w każdą stronę, razem zapłaciłem 18 lari (1 lari =~ 1,6 zł). Poprosiłem aby kierowca nas podwiózł pod słynnego McDonalda w Kutaisi, skąd odjeżdżają marszrutki we wszystkich możliwych kierunkach.

No i w praktyce to był dopiero początek. Zderzenie czołowe z kulturą gruzińską, czyli kompletnym odcięciem od tego wszystkiego do czego przywykliśmy przy dotychczasowych wypadach (EU). Język angielski/niemiecki/hiszpański jest tak samo użyteczny jak wietnamski, za to mówiąc po Polsku już możemy sie dogadać nieco bardziej (5% zrozumienia zamiast 0,5%).



Wpierw udaliśmy się do kanionu. Jakiego? Otóż błędnie zakładałem że kaniony Maartvili jak i Okatse są położone tuż obok siebie, tak też zresztą podpowiadał drogowskaz koło Mcdonalda: 49,1 do Okatse, 49,7 do Maartvili. Tyle że w linii prostej. W rzeczywistości, dzieli je kilkanaście kilometrów. Błądząc w błogiej nieświadomości, chodziliśmy od kierowcy do kierowcy, za każdym razem będąc przekierowywani do kolejnego minibusa. Za piątym bądź szóstym razem w końcu trafiliśmy do busa jadącego w kierunku MARTVILI.
Słyszałem sporo legend o marszrutkach. Że kierowca pali przy zamkniętym oknie, że muzyka leci zawsze na full, że co 30 sekund sie zatrzymuje kogoś wyrzucić lub zabrać, że jeżdżą 25 km/h przez proste, szerokie drogi a 70 km/h górskimi i krętymi, że kierowca po drodze załatwia własne sprawy, że za 1 lari przejedziesz naprawde spory kawałek, że nie istnieje coś takiego jak tabela opłat czy rozkład i wiecie co? Wszystkie te legendy sie potwierdziły już podczas pierwszej jazdy.



Nasz kierowca:





Do Martvili jedzie sie około godzinki, my w praktyce jechaliśmy prawie dwie, ponieważ w różnych miejscach kierowca sie zatrzymywał na długo, mimo że nikt ani sie nie dosiadł ani nie wysiadł. Podczas tych postojów próbowaliśmy konwersacji, dzięki bogu mieliśmy z sobą rozmówki polsko-gruzińskie na samym końcu przewodnika bo by była totalna lipa. W pewnym momencie kierowca zaproponował mi kielicha, jednak odmówiłem bo najmniejsza dawka alkoholu by ścięła z nóg mój stęskniony za snem organizm.

Dojechaliśmy, hehe. Kanion Martvili. Na zdjęciu poniżej widać powoli oddalający się busik, z którego powoli wyszliśmy.



A oto i kanion:



Tak jest. Zamknięte, przebudowa. No cóż, w takim razie jedziemy do Okatse...
Co kraj to obyczaj. Stojąc i łapiąc stopa, przywykłem do wystawiania kciuka prawej dloni. Już drugi samochód jaki przejeżdżał trąbnął, a kierowca pokiwał palcem. Szybko sie domyśliłem że ten gest może tu oznaczać to samo co w Grecji- "wsadź sobie". Od tej pory stopa łapaliśmy tylko otwartą dłonią.





Zabrał nas kierowca Toyoty Rav-4, inżynier nie mówiący po angielsku. Złota dusza, zatrzymał się po drodze raz (najprawdopodobniej aby komuś dać znać że sie spóźni chwile) i zawiózł nas od zamkniętego Martvili do samego wejścia do kanionu Okatse, 20 kilometrów przez krętą, górską drogę. Didi madloba (dziękuje bardzo).



Z przydatnych informacji jakie znalazłem na fly4free, to to że Okatse jest zamknięte w poniedziałki, a także że jest otwierane od 10. Faktycznie, byliśmy tam o 10:14 i przed visitor centre pracownicy dopiero odbywali rytuał porannego szluga integracyjnego.



Na miejscu dwie opcje, albo zasuwasz z buta w każdą stronę 2200 metrów do kanionu a za wstęp płacisz tylko 3,5 lari (ze zniżką studencką) albo za 30 lari zawiozą cie terenówką. Terenówkę zostawimy rosjanom, my wybieramy spacer.





Wszędzie te krowy. Nie są tu czczone jak w Indiach, po prostu to stały element krajobrazu. Za to wszystkie okolczykowane.

Trasę zbudowaną z metalowej konstrukcji (z drewnianymi elementami podłogi przy szerszych fragmentach) oddali dopiero w roku 2014. Byliśmy pierwszymi odwiedzającymi w ciągu dnia.







Na samym końcu jest kilkunastometrowe "molo" które pozwala sie jeszcze bardziej przybliżyć do osi kanionu. Prawdopodobnie przez pozycję słońca (prosto w oczy), zmęczenie oraz pore roku (przyroda jeszcze nie rozkwitła) byłem nieco zawiedziony...







Gdy zaczęliśmy już wracać mieliśmy pierwsze zetknięcie z Gruzińską gościnnością. Spytaliśmy się jednego z pracowników czy możemy gdzieś tu kupić wodę, bo nam się skończyła. Dał nam swoją bo żadnego sklepu nie było w promieniu 5 kilometrów.





Idąc spowrotem, w pewnym momencie na drodze stanęła nam krowa. Mieszczuchy, nieprzyzwyczajeni do jakiejkolwiek fauny, na widok tych rogów troche sie wydygaliśmy. Ostatecznie krowa nawet sie nie ruszyła, tylko odprowadzała nas wzrokiem z odległości 0,5 metra



Po powrocie do Okatse Visitor centre spotykamy tego samego gościa co nam sprzedawał bilety. Zaoferował nam zwiedzanie wodospadów Kinchkha za 50 lari... Poszliśmy na to, i nie pożałowaliśmy.

Miałem wrażenie że on oprowadzał nas po miejscach w jakich za młodu jarał z kolegami w ukryciu swoje pierwsze paczki fajek. Dodatkową a w zasadzie taką samą atrakcją jak wodospady był sam przejazd terenówką, wliczając przeprawe przez rzeke

















Tuż obok największego z wodospadów spotkaliśmy Miłosza, z Jaworu na dolnośląskiem. Jak nam powiedział że mieszka w Gruzji od sierpnia i zostaje do sierpnia to doświadczyliśmy chwilowej załamki (co ja robie ze swoim życiem, po co mi te studia)
Wróciliśmy znowu do Okatse Visitor centre. Teraz tylko wrócić do Kutaisi. Ale jak? Spytaliśmy o marszrutkę, następna za 3 godziny. Do głównej drogi 14 kilometrów. Oczywistym jest że zaczęliśmy iść w dół z nadzieją że ktoś po drodze nas zgarnie i podwiezie przynajmniej do tego skrzyżowania.

Spacer był okazją do pooglądania standardu życia na gruzińskiej wsi.









Po około godzinie marszu (+/- 4 kilometry) w końcu ktoś się zatrzymał, niestety tylko starą vectrą (miałem nadzieje na jakąś konstrukcje pamiętającą jeszcze czasy stalinowskie). Dalsza droga chyba była najbardziej fascynującą jazdą w życiu. Od czasu do czasu mijaliśmy znak ograniczenia do 40, a nasza średnia prędkość wynosiła 100km/h i nie spadała poniżej 80, nawet pod górke. Wyprzedzanie lewym pasem pod górkę, ścinanie zakrętów a one same pokonywane w taki sposób że piszczały opony, a do tego co chwile na krowy na drodze. Za przeproszeniem, O JA PIER****. Pierwszy raz tak się bałem

Szczęśliwie dojechaliśmy cali do skrzyżowania, przy którym była piekarnia gdzie zatrzymał się nasz kierowca jak jechaliśmy w kierunku Martvili. Piekarz nas poznał i zaprosił do środka. Za 1 lari kupiliśmy po jednym świeżo upieczonym, jeszcze ciepłym khaczapuri. Rozmowa była zabawna, polsko-rosyjsko-gruzińsko-migowym. Vladi mieszkał w Gdańsku od 1973 do 1976! A gruzińskie gazety w które zawinął nasze chlebki zostawiliśmy sobie na pamiątkę







Po pół godziny nadjechała marszrutka. Tym razem kierowca zatrzymywał się jeszcze częściej 2 lari od osoby pod Mcdonalda w Kutaisi. Byliśmy wyczerpani, dlatego też kupiliśmy sobie po kolejnym khaczapuri (oczywiście 1 lari) i pojechaliśmy taksówką do hostelu (~10 minut jazdy, 4 lari).



Zatrzymaliśmy się w Star Hostelu, nie miał najlepszych opinii na booking.com (głównie goście narzekali na brak klimatyzacji) ale my osobiście nie doświadczyliśmy żadnych złych chwil z tym miejscem i możemy śmiało go polecić, przynajmniej w tych chłodniejszych okresach roku. Cena- 42 lari za całość (dwie noce, osobny pokój), ze śniadaniem. Właścicielka prowadzi ten obiekt jak pensjonat (sama przygotowywuje gościom jajka sadzone i kanapki na śniadanie).

Niedziela, 06.03.2016
Ten dzień niestety przywitał nas mocnym deszczem. Ale w sumie całkiem dobrze sie złożyło że padało w niedziele a nie w sobote, bo wczoraj chodziliśmy po świeżym powietrzu (kaniony, wodospady) natomiast dziś mieliśmy zamiar dostać się do Jaskini Prometeusza.
Po wyjściu na zewnątrz od razu zauważam to, czego na co dzień człowiek nie docenia- czyli kanalizacja. Woda z dachów ląduje poprzez rynny prosto na ulice i chodniki. Przy obfitym opadzie cała ulica płynie, a przechodnie razem z nią, dodatkowo ochlapani przez samochody jadące przez tą droge-rzeke.



Taksówką podjechaliśmy pod McDonalda (4 lari) a tam po standardowym kilkunastominutowym szukaniu odpowiedniego busika, wsiedliśmy w końcu w marszrutke w kierunku Tskalbuto. Wcześniej, prawie dałem się naciąć na prywatny transport, ostrzegam przed tym- kierowca pokazywał "5" a jemu chodziło o 50. Nasz przejazd Kutaisi-Tskalbuto kosztował 1 lari. W tamtej miejscowości zajeżdża się na mały plac, gdzie stoją marszrutki i taksówki a także znajduje sie lokalny targ.





Zamrożone kurczaki leżą sobie wolno- za chwile pewnie sie rozmrożą, trzeba je będzie znowu zamrozić





Do Jaskini Prometeusza transport publiczny nie dojeżdża. Wzięliśmy znowu taxi, i to jaką: starego GAZ. Gdy wsiedliśmy, kierowca dał mi pas bezpieczeństwa. Nie taki z napinaczem, po prostu przywiązany gdzieś pod sufitem. Odruchowo chce go zapiąć, ale kierowca pokazuje żebym tego nie robił, trzymał go po prostu jakby policja jechała Odległość do Prometeusza- 15 minut, 5 lari.







Gruzja naprawde mocno inwestuje ostatnio w turystyke. Jak na taki mały, biedny kraj, który niedawno doświadczył wojny a także (w przeciwieństwie do sąsiedniego Azerbejdżanu) nie eksportuje ropy, atrakcje turystyczne są zrobione na przyzwoitym poziomie- mówię o miejscach gdzie znajdują się "visitor centre". Na stronie ministerstwa turystyki widziałem że takich miejsc na terenie Gruzji jest ponad 20, warto by było odwiedzić je wszystkie





Wstęp do przepięknej jaskini kosztuje nas mniej niż kawa w kawiarni- 3,5 lari od osoby, ze zniżką studencką. Przewodniczka mówi biegle po Gruzińsku i Angielsku, dlatego też wszyscy odwiedzający wyruszają jedną grupą. Razem z nami jest jeszcze czterech polaków, dwóch chińczyków oraz trzech gruzinów- ci oczywiście walą wódą na kilometr.









Jaskinia została odkryta w 1973 roku, a udostępniona do zwiedzania w 2014, tak jak kanion Okatse. Na moje pytanie "czy regulowana jest ilość odwiedzających aby zachować warunki panujące w jaskinii" oczywiście otrzymałem odpowiedź "nie, co pan" Idzie sie długość trasy udostępnionej turystom to 1400 metrów, wychodzi sie po drugiej stronie góry, stamtąd można wrócić łódką przez jaskinie (nie oferowali nam tego) lub pojechać autobusem który zawozi spowrotem do budynku.









Zwiedzanie zakończone no i jest problem- busików tu nie ma, taxi też żadne nie stoi, a współodwiedzający nie wzieli nas na stopa. Hmm, znowu marsz, zamiast marszrutki!





Przy okazji weszliśmy na wiejski cmentarz. Inny zwyczaj pochówku, brak pomnika, za to każda tablica prezentuje zmarłego za życia, a "teren" każdej rodziny jest otoczony płotem lub murem.



Z pół godziny od wyjścia z jaskini udało nam sie w końcu złapać stopa do Tskalbuto. Z tamtąd od razu wsiedliśmy w marszrutke do Kutaisi. Do tej pory tą wolną amerykanke na drogach traktowałem z uśmiechem, jak to tak można że każdy robi co chce a wszystko jakoś razem działa. No ale jadąc do Kutaisi zobaczyliśmy wypadek i dwa jeszcze ciepłe worki na poboczu drogi, i od tej pory już nie było tak wesoło jak kierowca popie*** stówą po dziurawej drodze, wyprzedzając prawie na czołówke.





Dobra rada- nie marnujcie czasu na zwiedzanie Kutaisi (poza katedrą Bagrati)- to miasto wygląda tak:



Następny cel podróży to Gelati Monastery, wpisane na liste światowego dziedzictwa Unesco. Hehe, tylko jak tam sie dostać. Wszyscy nam mówią że marszrutki nie jeżdżą tam, trzeba wziąć taxi. No ale uparcie szukaliśmy i w końcu sie okazało że możemy pojechać linią numer 1 do teatru, a stamtąd już można złapać busika do Gelati.

Teatr, jedyne ładne miejsce w Kutaisi-


Dojechaliśmy bazyliki Gelati. Kierowca po rosyjsku nam przy wyjściu powiedział że będzie za godzine o tej samej porze. Ok, wyszliśmy, idziemy w strone świątyni a tu nagle przybiega jego synek i mówi nam (nie mam pojęcia jak go zrozumieliśmy) że tata sie pomylił, za godzine nie będzie i że czeka na nas 10 minut. Niesamowita radość, mógł nas przecież po prostu tutaj zostawić. Szybkim krokiem odwiedzamy to miejsce które ma szanse być prawdziwą perłą, pod warunkiem odnowienia za prawdopodobnie równowartość miesięcznego PKB Gruzji.











Powrót pod teatr, a stamtąd pieszo wracamy 10 minut do hostelu. Po godzince spowrotem poszliśmy pod teatr ale tym razem w drodze do katedry Bagrati, którą widać z tyłu





Dziwny zwyczaj policji- cały czas mają włączone czerwone i niebieskie sygnały świetlne. Nawet na postoju.
Do Bagrati od teatru idzie sie jakieś 15 minut. Google maps pokazuje dłużej, ale to dlatego że nie ma tam uwzględnionego skrótu, takie strome schodki które pozwalają nadrobić z 800 metrów.













Późnym wieczorem poszliśmy jeszcze na kolacje Khaczapuri z jajkiem a do tego zielona lemoniada zawierająca połowe tablicy mendelejewa.



Poniedziałek, 07.03.2016
Trzeba wracać. Wylot do Warszawy o 6:45. Dzień wcześniej na fanpage GeorgianBus wysłałem wiadomość że chcielibyśmy umówić sobie transport z hostelu na lotnisko o 4:30. Bilet kupiłem jeszcze w Polsce. Spoko, wiadomość przekazana do kierowcy, będzie o 4:30. Ale miałem jakieś przeczucie, bo ustawiłem sobie budzik mocno wcześniej.
Godzina 3:40, dzwoni mój budzik, zaczynam sie pakować, Asia jeszcze śpi. Godzina 3:51- słysze domofon. Chwile później właścicielka puka do drzwi że transport już na nas czeka, 35 minut przed umówionym terminem. W pośpiechu schodzimy na dół tuż przed czwartą, na dole znowu czeka na nas taksówka. Po drodze jedziemy jeszcze pod inny adres, niestety tam ludzie mieli pecha bo kierowca poczekał na nich 5 minut i odjechał z nami na lotnisko.





Na lotnisku już tłumy. Większość z 180 osobowej grupy podróżującej za dwie godziny do Warszawy, spała na lotnisku. To lotnisko także funkiel-nówka, w 2014 otworzyli je prezydent Gruzji, premier Węgier i prezes Wizzair. Niestety w lotniskowej kawiarni ceny już europejskie, ale po 3 dniowej delirce od kawy się i tak skusiliśmy.
Mamy fajną pamiątkę poza pieczątkiami- jak chcieliśmy przejść do kontroli bezpieczeństwa i pokazaliśmy strażnikowi nasze karty pokładowe (wydruk A4) ten do nas "you must go to checkin". No spoko, poszliśmy, tam nam zabrali te karty własnowydrukowane i dali te prawdziwe, dodatkowo oklejając plecaki "small bag". W duty free kupiłem jeszcze pamiątki dla rodziny, wszystko zapakowane w taką ładną reklamówke Gruzji że sama ona jest pamiątką







LF na tym locie bliski 100%. Wylot z 20 minutowym opóźnieniem. Po starcie piękny widok na wschodzące słońce nad Kaukazem. W linii prostej, powinniśmy lecieć tylko nad morzem czarnym i Ukrainą, natomiast przez MH17 lecieliśmy nad Rumunią, Węgrami i Słowacją.

Przylot do Warszawy o godzinie 7 rano, lądowanie na pasie 11 a podczas podejścia przelot centralnie nad miastem.

Nasza dalsza droga to było: Lotnisko Chopina -> Warszawa Centralna -> Wrocław Główny, do Wrocławia jechaliśmy Pendolino. Jak na taki produkt, brak internetu na pokładzie to wstyd.

Tak jak na początku pisałem, troche zdjęć z Budapesztu, który przyszło nam zwiedzać ponieważ mieliśmy taki plan dnia: 03.03 WRO-KRK Polskibus 17:50-21:10, 03.03 KRK-BUD Polskibus 22:40-05:50(+1), 04.03 BUD-KUT 23:55-5:55(+1). Bardzo ładne miasto!



































Dzięki za przeczytanie relacji, mam nadzieje że sie podobało.

_________________

a propos tej zielonej lemoniady wbrew pozorom jej zzieleń nie zawdzięczamy tylko i wyłącznie tablicy Mendelejewa http://jgtrade.pl/lemoniada-gruzinska-e ... 5l-127.htm

Tskalbuto -> Tskaltubo
z Jaworu -> z Jawora

Fajna relacja i zdjęcia.Jaskinia Prometeusza rzeczywiście warta polecenia.Byliśmy tam latem 2012,stąd wniosek że turystycznie była udostępniana wcześniej niż piszesz a odkryto ją chyba z 10 lat później niż podałeś,ale to szczegóły,które dla zwiedzania nie mają wielkiego znaczenia.Życzę następnych udanych wyjazdów i relacji